By praca przy komputerze przebiegała gładko, programy nie zawieszały się podczas wykonywania prostych czynności, a gra nie spowalniała w najbardziej emocjonujących momentach, warto zainteresować się nie tylko wyborem odpowiedniego procesora czy karty graficznej, ale także pamięci RAM, w której przechowywane są aktualnie wykorzystywane dane oraz programy.

Właściwy dobór kości zapewni szybką pracę komputera. Podczas zakupów należy kierować się nie tylko wielkością (choć oczywiście i ona ma znaczenia), ale także innymi cechami opisującymi kości RAM.

Rodzaje pamięci RAM:

Obecnie w sprzedaży dominują:

- DDR2 – w porównaniu do wersji DDR charakteryzuje się wyższą częstotliwością oraz większą energooszczędnością. Zmieniło się również napięcie – moduły są zasilane napięciem równym 1.8 V. Oprócz tego:

a) w ciągu jednego taktu zegara przesyłane są 4 bity zamiast dwóch.
b) wzrosła liczba pinów – jest ich 240.
Należy pamiętać, że pamięci DDR2 nie są kompatybilne z poprzednimi kościami.

- DDR3 – W porównaniu do pamięci DDR2:

a) charakteryzują się jeszcze niższym poborem prądu (nawet o 40%)
b) charakteryzuje się większą przepustowością przy wykorzystaniu niższego napięcia
c) koszt produkcji jest niższy o ok. 63%.
d) charakteryzuje się wyższymi opóźnieniami.
Być może już w przyszłym roku (2014) pojawi się kolejna wersja – DDR4. Choć jej pojawienie nie jest konieczne z punktu widzenia zwykłego użytkownika, jest to niezbędny krok dla serwerowni, gdzie nadal poszukuje się rozwiązań przede wszystkim bardziej energooszczędnych i przy tym stabilnych, a dopiero w drugiej kolejności o większej wydajności.

Dlaczego pamięci nie są kompatybilne?
Można się zastanowiać, dlaczego w przypadku pamięci DDR, nowszy standard nie jest kompatybilny ze starszym. Zaważa na tym kilka czynników:

- zmienione zastosowanie niektórych pinów
- inne napięcie pracy
- inne wycięcie w płytce służące do montażu.
Z tych kilku względów, pamięci DDR2 nie można wykorzystać w gniazdach przeznaczonych dla DDR3.

RAM a płyta główna
To, jaki rodzaj kości należy wybrać, decydują nie tylko lepsze parametry, ale przede wszystkim typ płyty głównej oraz jaką technologię obsługuje. Przed wyborem, należy najpierw zapoznać się ze specyfikacją płyty (warto zajrzeć na stronę producenta i poszukać listy referencyjnej), znaleźć jaki rodzaj kości można zastosować, a dopiero później zacząć poszukiwać konkretnego modelu. Od niej zależy również maksymalna obsługiwana pojemność.

Będąc jednak dopiero na etapie składania komputera od podstaw, warto wybierać najnowszy standard, który obecnie jest tańszy oraz wydajniejszy.

Intel i AMD
Szczególnie w starszych podzespołach (komputerach) przed wyborem modelu pamięci RAM, warto spojrzeć na stronę producenta procesora (nieważne czy będzie to Intel czy AMD) lub płyty głównej i sprawdzić z jakim typem pamięci oraz o jakiej częstotliwości współpracuje dana jednostka.

Na co zwracać uwagę?
Oprócz wyboru rodzaju kości (i płyty głównej), warto przeanalizować inne parametry pamięci RAM, które wpłyną na pracę komputera.

Timingi (opóźnienia)
Często, w specyfikacji technicznej lub licznych testach i recenzjach, można spotkać się z tajemniczym zapisem np.: 2-2-2-6. Co one oznaczają?

1. CAS latency (CL) – jest to najważniejszy parametr, najczęściej podawany przez producentów w specyfikacji, który ma największy wpływ na wydajną pracę. Jest to czas, jaki upływa od momentu wysłania żądania, a odczytem danych z określonej kolumny pamięci.
2. RAS to CAS Delay (RCD) – wpływa również na wydajność kości, jednak w mniejszy stopniu niż CL.
3. RP (RAS Precharge) – w podobnym stopniu jak RCD wpływa na wydajność.
4. CR (Command Rate) – jest to ostatni parametr pamięci RAM, ma najmniejszy wpływ na samą wydajność pamięci RAM.
Teoretycznie, czasy pierwszych trzech parametrów powinny być jak najniższe. Jednak zwykli użytkownicy, wykorzystujący komputer do niezbyt wymagających zadań, nie powinni odczuwać znaczącej różnicy.

Częstotliwość
Jest to jeden z najważniejszych parametrów opisujących pamięć RAM, wpływający na jej wydajność, a przede wszystkim na szybkość wykonywania obliczeń przez procesor. Dlatego też sama częstotliwość nie ma tak dużego znaczenia dla zwykłego użytkownika komputera, który wykorzystuje go do prac biurowych czy oglądania filmów. Parametrowi należy bliżej się przyjrzeć w momencie kompletowania zestawu dla gracza czy osoby lubiącej podkręcać poszczególne podzespoły czy też profesjonalistów zajmujacych się zaawansowaną grafiką lub projektowaniem. Należy jednak pamiętać, że przed zakupem należy sprawdzić z jaką częstotliwością pracuje kontroler pamięci.

Pojemność pamięci
Wielkość pamięci RAM powinna być dobierana według indywidualnych preferencji oraz ewentualnych ograniczeń platformy sprzętowej. Należy sprawdzić, jaką wielkość obsługuje posiadana płyta główna oraz ilu bitowy system został zainstalowany na komputerze. 32-bitowy Windows obsłuży do 4 GB pamięci RAM. Aby móc skorzystać z większej pojemności, należy zainstalować 64-bitowy system operacyjny.

Dodatkowo, osoby pracujące przy wymagających aplikacjach do renderingu i animacji oraz gracze powinni zainteresować się pamięciami o łącznej wielkości co najmniej 4-6 GB.

Dual Channel
Wykorzystanie zestawu dwukanałowego, a więc dwóch kości, najlepiej tego samego producenta oraz pojemności, daje lepsze efekty niż zamontowanie pojedynczej kości, tzn. układ 2 x 2 GB jest wydajniejszy niż jedna pamięć 4 GB. Dzięki takiemu rozwiązaniu, dane trafiają do obu kontrolerów jednocześnie, a nie tylko jednego. Aby było możliwe skorzystanie z dobrodziejstw Dual Channel należy sprawdzić czy obsługuje ją posiadany model płyty głównej.

Można również spotkać się rozwiązaniem Triple Channel, w którym dane trafiają jednocześnie do trzech kontrolerów.

Chłodzenie pamięci
Ma ono istotne znaczenie w przypadku zaawansowanych komputerów dla graczy oraz overclockerów podkręcających podzespoły. Wykorzystywane są zarówno proste aluminiowe radiatory jak i rurki cieplne czy chłodzenie wodne. Przy wyborze tego typu pamięci RAM należy zastanowić się, czy ich rozmiary nie będą zbyt duże i nie utrudnią montażu dodatkowych kości czy innych podzespołów.

Dla kogo?

RAM dla zwykłego użytkownika (do komputera domowego)
Są to pamięci, które charakteryzują się przede wszystkim atrakcyjną ceną. Nie grzeszą wydajnością, jednak pasują do większości spotykanych platform. W tym przypadku, najlepiej kierować się wielkością pamięci RAM, a nie częstotliwością czy timingiem.

RAM dla gracza
Ze względu na zasobożerność współczesnych gier, pamięci RAM przeznaczone do zestawów dla graczy, wymagają wyższej wydajności, a co za tym idzie wyższej częstotliwości i niskich czasów opóźnienia. Wpływa to również na zwiększony pobór mocy (np. w DDR2 wymagane napięcie może wynosić nawet 2.1 V).

RAM dla entuzjastów (overclockerów)
Są to pamięci, które charakteryzują się nie tylko wysoką wydajnością, ale także dodatkowym systemem chłodzenia w postaci radiatorów czy nawet chłodzenia wodnego. Podobnie jak w pamięciach RAM dla graczy, tak i tu, można spotkać się z większą wartością wymaganego napięcia (nawet 2.5 V w przypadku DDR2). W przypadku tego typu modułów, należy wybierać pamięci podatne na podkręcanie, o wyższych częstotliwościach (można zakupić kości o częstotliwości 2400 MHz) oraz niskich timingach.

RAM dla serwerów
Tu, na pierwszym miejscu nie stoi wydajność, a niezawodność, stabilność pracy oraz energooszczędność. Kości o takim przeznaczeniu dysponują mechanizmami kontroli błędów takich jak: ECC, ECC-R, a także czujnikami temperatury.

RAM dla laptopów
Pamięci RAM do laptopów są mniejsze, wykonane w standardzie SO-DIMM, przez co nie można ich przełożyć np. do komputera stacjonarnego. Przy dokupowaniu RAMu najlepiej wybierać kości o tych samych parametrach, co fabrycznie zamontowane przez producenta.

Jakiego producenta pamięć RAM warto wybrać? Jakiej firmy i która marka pamięci RAM jest najlepsza?

Najpopularniejsi z producentów Pamięci RAM to m.in. Corsair, Kingston, GeIL, Patriot, A-Data, G.Skill, Good Ram, Avexir, Team Group, Crucial, Integral, Transcend, Hewlett-Packard (HP). Każdy z opisanych producentów posiada w swojej ofercie zarówno lepsze jak i gorsze pamięci RAM. Zobacz ranking pamięci RAM w internetowym sklepie, aby łatwiej wybrać dobry sprzęt.